Begroting 2020

Paragraaf: Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Benodigde weerstandscapaciteit

Benodigde weerstandscapaciteit

Risico's

Alvorens tot identificatie van de risico’s over te gaan zullen deze eerst geïnventariseerd worden. Op basis van deze inventarisatie wordt een lijst samengesteld met onderkende risico’s. Deze risico’s zullen geanalyseerd en beoordeeld worden.

1.1 Analyse en beoordeling

Voor de analyse en beoordeling van de risico’s is er een indeling gemaakt op basis van kansklassen en financiële gevolgen. Dit betekent dat we elk risico vertalen in geld.

In onderstaande tabel worden de kansklassen toegelicht:

Klasse

Risicopercentage

hoog

75

midden

50

laag

25

zeer gering

10

De indeling in de klassen is door de organisatie bepaald op basis van ervaring en verwachtingen. De klasse geeft aan hoe groot de kans is dat het risico zich voordoet. De klasse "zeer gering" is voorbehouden aan het specifieke risico bij de gegarandeerde leningen. Hoewel hier een zeker risico gelopen wordt, is dat risico door de gelaagdheid van de waarborgen, voor de gemeente Someren uiteindelijk uiterst miniem.

1.2 Beheersing risico's / monitoring

Vooruitlopend op een inventarisatie van alle bestaande risico's zijn de belangrijkste hiervan in beeld gebracht en nader gekwantificeerd op basis van genoemde uitgangspunten. Daarnaast zijn de beheersmaatregelen voor de diverse risico's nader omschreven. Een en ander is samengevat in onderstaande tabel.

Bedragen in duizenden euro's

Risico

Omschrijving

Beheersmaatregel

Risico-score

Financieel effect (kans x maximaal gevolg

Economische Ontwikkelingen/ onzekerheid financiële positie gemeenten.

Het risico bestaat dat bij economische achteruitgang de inkomsten afnemen terwijl andere uitgaven toenemen. Enkele specifieke risico's (grondexploitatie en bijstandsuitgaven zijn afzonderlijk benoemd.

Actuele informatiever- strekking via P&C-cyclus (Planning & Control), tijdig opstarten project bezuinigingen, actuele ontwikkelingen nauwlettend volgen.

midden

250

GR Werkbedrijf Atlant de Peel (Senzer)

Senzer wendt haar eigen reserves aan voor het afdekken van tekorten met ingang van 2019. De weerstandscapaciteit van Senzer wordt daarmee in 2021 nihil. Dit betekent dat alle risico's worden doorgelegd naar de deelnemende gemeenten. Het aandeel van Someren in de totale risico's bedraagt 4,39% (gelijk aan het percentage van de bijdrage algemene middelen aan Senzer). De risico’s zijn gespecificeerd en toegelicht in de begroting 2020 van Senzer.

In tussentijdse rapportages inzicht geven in stand van zaken/ontwikkelingen.

hoog

440

Arbitrage Attero – gewesten Noord-Brabant

De gewesten in de provincie Noord-Brabant hebben met Attero Zuid B.V. aanbiedingscontracten afgesloten voor wat betreft het brandbaar huishoudelijk restafval die eindigden op 1 februari 2017. De gewesten dienden aan de verwerker een minimale hoeveelheid restafval van 510 kTon aan te leveren. Momenteel loopt een door Attero aangespannen arbitrage tegen de gewesten, omdat zij in 2015 tot einde contract te weinig afval hebben aangeleverd en de gewesten de facturen voor de naheffing niet hebben betaald
Mocht uit  dearbitrage blijken dat de gewesten ongelijk hebben, dan is het mogelijk dat  de gemeenten een naheffing moeten betalen. Het risico is sterk afhankelijk van de uitkomst van de arbitragezaak en verschilt zeer van gemeente tot gemeente.

Arbitragezaak

midden

80

Kosten externe inhuur (o.a. door ziekteverzuim)

Het risico dat door extra werkzaamheden of vervanging wegens langdurige ziekte de kosten van externe inhuur niet opgevangen kunnen worden binnen de lopende begroting.

Bewaking via P&C cyclus. Onderuitputting personele kosten versus inhuur.

midden

100

Projecten

Pre contractuele fase, tijdsdruk, technische
zaken, planschaderisico, kwaliteit overeenkomsten, inspraakreacties, zienswijzen,
bezwaar- en beroepschriften zorgen voor opschorting c.q. herziening planontwikkeling. Juiste toepassing Wet
ketenaansprakelijkheid / G-rekening, Wet inlenersaan-sprakelijkheid.

Formaliseren en bewaken interne procedures.

midden

500

Juridisering samenleving/niet tijdig verstrekken van informatie.

Burger is mondiger, claimcultuur. Met juridische procedures zijn hoge kosten gemoeid.

Formaliseren en bewaken interne procedures.

midden

500

Afhankelijkheid ICT
systemen en beveiliging
informatie

Tijdige beschikbaarheid juiste ICT middelen:
uitval computersystemen, stroomstoring. Bijv. internet valt uit, gemeente heeft verplichtingen in ketens, verstrekken info aan landelijke voorziening, bv BAG (Basisregistratie Adressen en Gebouwen).

Formaliseren en bewaken interne procedures. Up-to-date houden integraal beveiligingsplan en optimaliseren uitwijkmogelijkheden.
Optimaliseren technische mogelijkheden.

midden

500

Beheer openbare ruimte

Door bezuinigingen op de beheerbudgetten openbare ruimte (wegen, groen, Openbare Veiligheid, riolering, straatmeubilair, speelvoorzieningen, hondenuitlaatvoorzieningen) kan kapitaalvernietiging van de waarde van de openbare ruimte ontstaan. Vb.: niet tijdig vervangen bovenste lagen van asfaltwegen, waardoor de fundering van de weg beschadigt, of niet tijdig snoeien waardoor te grote wonden ontstaan en daardoor verkorting levensduur bomen. Ook stijgt de kans op schadeclaims van burgers.

Adequate afhandeling klachten en up-to-date houden onderhouds-plannen.

midden

500

Leningen u/g en garantieverstrekkingen

De gemeente staat garant  voor circa 40 mln aan leningen. Bij een eventueel faillissement van één van de partijen bestaat het risico dat de instelling het opgenomen geld niet kan terugbetalen of dat de gemeente als garant-steller het restantbedrag van de lening inclusief rente en kosten moet betalen. Veruit het grootste deel van de leningen (90%) heeft betrekking op de achtervang-positie WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) die wij als gemeente innemen. Een achtervang is een andere rol dan een directe garantstelling met een substantieel lager risicoprofiel. Voor de bereke-ning van het risicoprofiel wordt om deze reden uitge-gaan van 25% van het totale bedrag.
De zekerheidsstructuur van het WSW bestaat uit drie lagen:
- primair: de geldmiddelen van de corporatie (inclusief eventuele saneringssteun van het CFV, (Centraal Fonds Volkshuisvesting);
- secundair: het garantie-vermogen van het WSW (= borgstellingreserve WSW en de obligo’s van de andere corporaties);
- en tot slot tertiair de achtervangpositie van Rijk en de gemeenten.

Interne procedures m.b.t. verstrekken van geldleningen, jaarlijkse controle op saldo geldleningen en garantieverstrekkingen met de diverse partijen, Waarborgfonds Sociale Woningbouw (2e achtervang).

Zeer gering

1.000

Calamiteiten

Calamiteiten, rampen met een grote impact en schade op de Somerense bevolking.

Het actueel houden van het beschikbare rampenplan. Regelmatig overleg met keten-partners (politie, brand-weer, deelname aan vaccinatieprogramma's.

laag

250

Transities sociaal domein

Als gevolg van de overdracht van taken binnen het sociaal domein zijn gemeenten verantwoordelijk voor de toereikendheid van de van rijkswege toegekende budgetten en tevens voor de financiële risico's. In het huidige financiële beleid worden risico's afgedekt door algemene reserves.

In tussentijdse rapportages inzicht geven in stand van zaken/ontwikkelingen.

midden

750

Verstrekking lening BNG Bank

Aan de BNG is een lening verstrekt  waardoor jaarlijks  een bedrag van € 0,5 mln. aan rente-inkomsten wordt gegenereerd. Bij voortijdige aflossing door de BNG zal compensatie moeten worden gevonden voor de wegvallende rente-inkomsten.

Ontwikkelingen bij de BNG Bank nauwlettend volgen.

hoog

360

Totaal

5.230